دیابت یا قند خون چیست؟
دیابت یا قندخون، بیماری رایجی است و عده ی زیادی از افراد به این بیماری مبتلا هستند. در بیماری دیابت، مقدار قند خون بیشتر از حد طبیعی است. برای تعیین اینکه مبتلا به دیابت هستید یا نه و اینکه آیا قند خونتان کنترل شده یا نه، آزمایش قندخون لازم است. آزمایش قند خون، میزان قند موجود در در خون را اندازه گیری میکند. انسولین هورمونی است که به سلولهای بدن کمک میکند که از قند استفاده کنند. انسولین در لوزالمعده تولید میشود و هنگام افزایش قند خون، انسولین در خون آزاد میشود. پزشکتان ممکن است به منظور کمک به تشخیص دیابت این آزمایش را تجویز کند. افراد دیابتی هم میتوانند از آزمایش قند برای کنترل وضعیتشان استفاده کنند. تغییرات شدید و حاد در قند خون میتواند مشکلاتی را برای فرد ایجاد کند و باعث آسیب مغزی، اغما و مرگ شود.
مشکلاتی که خطر ابتلا به دیابت یا قندخون را افزایش میدهند، عبارتند از:
✔ بیش از ۴۵ سال سن دارید
✔ زیاد ورزش نمی کنید
✔ فشار خون، تری گلیسیرید بالا، یا سطح کلسترول خوب پایین دارید
✔ سابقه دیابت حاملگی دارید
✔ سابقه سکته مغزی یا فشار خون دارید
✔ سابقه دیابت در نزدیکان درجه یک
✔ چاقی و عدم تحرک کافی
✔ ابتلا به فشار خون بالا
✔ داشتن سطح کلسترول HDL پایین تر از حد نرمال
✔ ابتلا به بیماری های قلبی و عروق
✔ ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک
چگونه متوجه شوید که مشکل قند خون دارید؟
۱- در صورت نخوردن وعدهی غذایی عصبانی میشوید
۲- زیاد هوس شیرینی میکنید
۳- کاهش وزن برای شما سخت است
۴- معمولاً احساس ضعف و لرزش میکنید
۵- تکرر ادرار دارید
۶- حافظهای قوی ندارید
۷- تاری دید دارید
۸- زیاد تشنه میشوید
آزمایش قند خون
آگاهی از سطح قندخون، شناخت شما از سطح گلوکز خون و عملکرد آن در بدن را بیشتر میکند. برای کنترل دیابت نوع یک و دو و دیابت دوره بارداری این تست قندخون است که میتواند به شما در کنترل و درمان کمک کند. پس از انجام آزمایش قندخون شما میتوانید متوجه شوید که در محدوده نرمال قرار دارید و یا اینکه در خطر ابتلا به دیابت هستید . افراد سالم در حالت نرمال قندخونشان بین ۷۰ تا ۹۹ میلی گرم است و افراد دیابتی باید قندخونشان بین ۸۰ تا ۱۳۰ باشد.
بهترین زمان تست قند خون
بهترین زمان تست قندخون در افراد و مبتلایان به دیابت متفاوت است و باید طبق توصیه پزشک اینکار را انجام دهید.
اگر نوع دیابت شما نوع ۱ باشد شاید لازم شود در روز ۴ تا ۱۰ بار تست را تکرار کنید. قبل و بعد از غذا، قبل و بعد از خواب، قبل و بعد از میان وعده و قبل و بعد از ورزش شما باید تست انجام دهید.
درصورتی که دیابت شما از نوع ۲ باشد و انسولین استفاده کنید شاید در روز چندبار احتیاج به تست قندخون داشته باشید. معمولا تست قندخون دیابت نوع 2 پیش از غذا و هنگام خواب انجام میگیرد. یا در حالت دیگر پیش از صبحانه و شام تعیین شود.
چنانچه دیابت نوع ۲ شما بدون انسولین کنترل شود احتمالا پزشک انجام هرروز تست قندخون را واجب نمیداند.
آمادگی های لازم برای انجام آزمایش قند
۱- آزمایش قند خون ناشتا: برای آزمایش قند خون ناشتا، قبل از دادن نمونه خون نباید به مدت ۸ ساعت چیزی بخورید.
۲- قند خون ۲ ساعت بعد از صبحانه: این آزمایش قند خون، ۲ ساعت بعد از صبحانه انجام میشود. این آزمایش برای تشخیص دیابت استفاده نمیشود.
۳- آزمایش تحمل گلوکز دهانی: در آزمایش تحمل گلوکز دهانی، قبل از آزمایش یک مایع شیرین میخورید. از این آزمایش بیشتر به منظور تشخیص دیابت بارداری استفاده میشود. معمولاً، این آزمایش برای افراد دیابتی استفاده نمیشود که حامله نیستند.
۴- برای مبتلایان به دیابت، سطح گلوکز در حین ناشتایی و بعد از خوردن غذا و صبحانه بررسی میشود تا بهتر دیابت را کنترل کنید.